Objawy psychotyczne w depresji

Pojęcie depresji psychotycznej dotyczy występowania epizodu psychotycznego (psychozy) związanego z występującą aktualnie depresją. Statystyki wskazują, że 25% pacjentów cierpiących na zaburzenia depresyjne, doświadcza jakiejś postaci objawów psychotycznych. Nie muszą to być jednak jakieś długotrwałe, złożone stany psychozy. Czasem pacjenci doświadczają po prostu pewnych nierealnych przeżyć jak: poczucie znikania, wrażenie opadania sufitu lub widok falujących postaci lub ścian. Może to wskazywać na rozpoznanie depresji psychotycznej. Typ depresji, w której występują objawy psychotyczne, ma najczęściej również silne natężenie klasycznych objawów depresyjnych. Objawy psychotyczne dzielą się na:

• Objawy pozytywne (wytwórcze) - takie jak omamy (halucynacje) i urojenia.
• Objawy negatywne (deficytowe) – wyrażają brak lub obniżenie reakcji u chorego

Urojenia to fałszywe przekonania odporne na wszelką argumentacją pokazujących ich nieprawdziwość.  Pacjentom depresyjnym często towarzyszy ogromne urojone poczucie winy i odpowiedzialności za krzywdy swoje i innych, przekonanie o swojej grzeszności i zasługiwaniu na karę, a także urojenia samoponiżania, pokrzywdzenia i samooskarżające. W skrajnych przypadkach występują także  urojenia nihilistyczne – czyli przekonanie o znikaniu własnego ciała lub wręcz o nieistnieniu siebie lub całego świata.

Omamy czyli halucynacje to wrażenia zmysłowe pojawiające się bez wystąpienia realnego bodźca (w odróżnieniu od złudzeń będących przekształcaniem rzeczywistych bodźców), a które są odbierane przez chorego jako prawdziwe. Odmianą halucynacji są pseudohalucynacje, czyli spostrzeżenia zmysłowe, które pojawiają się bez realnego bodźca w miejscach niedostępnych dla danego zmysłu np. z wnętrza ciała albo z Księżyca.

Omamy mogą w zasadzie dotyczyć wszystkich zmysłów – mogą być zarówno słuchowe, wzrokowe, jak i węchowe oraz somatyczne. Przy omamach słuchowych w depresji pacjenci słyszą np. głosy, które ich wyzywają, obwiniają lub skłaniają do samobójstwa. Omamy wzrokowe najczęściej dotyczą przesuwania się przedmiotów, ich unoszenia w powietrzu, ale także widzenie nierzeczywistych postaci itp. Te wytwórcze objawy są najczęściej zgodne z nastrojem i często występują łącznie. Treść objawów psychotyczna często nawiązuje do depresyjnych przeżyć, jest z nimi spójna. Chorzy mogą np. mieć urojenia o znikaniu swojego ciała i poczucie jego gnicia, rozkładu, a nawet odczuwać tego zapach.

Równie często w depresji występują także negatywne (defictycowe) objawy psychotyczne czyli zahamowanie psychoruchowe lub wręcz bezruch – tzw. osłupienie depresyjne.

Leczenie

Depresja psychotyczna przysparza często problemów diagnostycznych, gdyż przypomina dwa różne schorzenia. Jej leczenie jest jednak zupełnie inne niż w standardowej depresji. 15% pacjentów z depresją psychotyczną rokuje bardzo dobrze i dość szybko uzyskują remisję na długi czas. Niestety dość często zdarzają się nawroty. Dlatego tak ważne jest odpowiednie rozpoznanie i terapia, a także profilaktyka nawrotów. 

Ze względu na wytwórcze objawy psychotyczne u pacjentów istnieje zwiększone ryzyko popełnienia samobójstwa. Mogą np. uroić sobie, że coś zagraża ich życiu, uwierzyć, że mają nadprzyrodzone moce itp. Chorzy też bywają podejrzliwi, co do swoich terapeutów oraz członków rodziny, co pozbawia ich wsparcia społecznego i może utrudniać leczenie.

Więcej artykułów dotyczących depresji znajdziesz na portalu Wemenders.com

Anna Góra, Fundacja Wemenders