Depresja maskowana

Zaburzenia depresyjne kojarzone są głównie z obniżonym nastrojem, przygnębieniem i smutkiem. Tymczasem objawy depresji obejmują znacznie więcej niż tylko aspekt afektywny. Co więcej, depresja może zostać zdiagnozowana nawet pomimo braku obniżenia nastroju.  Często to, co wydaje się być reakcją stresową, tak naprawdę może stanowić cięższe zaburzenie. 

Depresja maskowana jest jedną z atypowych odmian zaburzeń depresyjnych. W lat 70.-80. XX wieku była ona rozpoznawana u pacjentów z zaburzeniami somatycznymi bez organicznych podstaw. U chorych tych typowe objawy depresyjne występowały rzadko i z niewielkim nasileniem. Psychiatrzy określali ich dolegliwość mianem: „depresji ukrytej” lub „depresji bez depresji”. Sam termin „depresja maskowana” związany jest z dużą różnorodnością objawów oraz trudnościami w diagnozie tego schorzenia. I choć depresja maskowana nie istnieje jako jednostka chorobowa w aktualnie obowiązujących klasyfikacjach ICD-10 i DSM-IV, nie oznacza to, że zniknął problem depresji o nietypowych symptomach. Szacuje się, że stanowią one 6-7% wszystkich zespołów depresyjnych, jednak ze względu na trudności w postawieniu diagnozy, takich przypadków może być więcej. Brak odpowiedniego rozpoznania choroby utrudnia podjęcie właściwego leczenia i w konsekwencji może prowadzić do poważnych problemów somatycznych i psychologicznych. Depresja maskowana najczęściej jest obserwowana u młodych kobiet między 20. a 30. r.ż., po 40. r.ż. występuje rzadziej, okresowo na przemian z typową fazą depresji.

Charakterystyczne objawy diagnostyczne depresji maskowanej:

• wyraźna, niebudząca wątpliwości chorobowa zmiana nastroju
• zaburzenia myślenia typu depresyjnego
• charakterystyczna zmiana napędu

Symptomy te często są jednak słabo nasilone lub wręcz trudne do stwierdzenia. Bardziej widoczne są zwykle objawy somatyczne lub psychologiczne, które jednak mogą być mylące. Ponadto, stosunkowo często u chorych na depresję maskowaną stwierdza się również takie typowe dla klasycznej depresji objawy jak: wczesne ranne  budzenie i bezsenność, poczucie winy czy utrata masy ciała, ale także dolegliwości ze strony układu pokarmowego i układu krążenia, przewlekłe bóle głowy, bóle stawów i kręgosłupa oraz ogólne złe samopoczucie.

Z uwagi na fakt, że depresja maskowana objawia się w sposób bardzo nietypowy dla zaburzeń depresyjnych, jest ona niezwykle trudna w diagnozie. Często pacjenci zgłaszają się do lekarzy pierwszego kontaktu, którzy nie potrafiąc rozpoznać choroby, leczą jedynie jej objawy. A te mogą być naprawdę mylące. Wykluczenie organicznych podstaw zaburzeń bywa pierwszym krokiem do trafnej diagnozy i właściwego leczenia psychiatrycznego. Ważną wskazówką do rozpoznania depresji maskowanej jest też nawracający charakter zaburzeń oraz wcześniejsze wystąpienie tej lub klasycznej postaci choroby wśród krewnych. 

Więcej o nietypowych objawach depresji przeczytasz na portalu Wemenders w artykule pt. "Depresja - ból ciała i duszy".

Anna Góra, Fundacja Wemenders